Bijzondere vondsten in Aria

Ongeveer een jaar geleden vonden de archeologische opgravingen in Aria plaats waarbij we de lakstempel van de ambachtsheer Blanckx gevonden hebben. In juni 2024 mocht het team van archeologie Els Coppens (Artefact!) wederom gaan graven, deze keer aan het Pykeswegje.

Els vertelt: “We hebben tijdens de laatste fase nog enkele greppels en kuilen gevonden die dateren uit de late middeleeuwen. Ze vormen een aanvulling op de sporen die we eerder in 2022 hebben opgegraven en mogelijk kunnen we ze ook verbinden aan de sporen die we vorig jaar hebben gegraven. De sporen vormen onderdeel van een woonplaats die vanaf de 13^de eeuw dateert met een jongere fase uit de 15^de eeuw alvorens het huidige Hof Welgelegen (de huidige boerderij) is gebouwd in de 17^de eeuw.” 

In een sloot langs Pykeswegje heeft het team vondsten aangetroffen die afkomstig zijn van een beerput uit de 15^de eeuw: “Bij het dempen van de sloot hebben ze de vulling van de beerput in de sloot gegooid. Daarbij zijn twee complete potten en twee pelgrimsinsignes die dateren uit de 15^de eeuw aangetroffen. Het aantreffen van complete potten in een sloot is vrij bijzonder. Normaal worden complete voorwerpen enkel in beerputten (en soms waterputten) gevonden. Het feit dat men een vulling van een beerput gebruikt heeft voor het dempen van de sloot, maakt dat we de complete potten hebben kunnen vinden en opgraven.”

Buiten de complete potten heeft het team ook pelgrimsampules uit de late middeleeuwen ontdekt: “Voor deze perioden zijn voornamelijk insignes bekend die men op hun kledij speldde of aan een ketting rond de nek droeg. De vondsten betreffen echter ampules en bevatten vermoedelijk ooit gewijd water, aangelengd bloed van een heilige, gewijde aarde, heilige olie of andere materie dat dicht bij het graf van de heilige is gevonden van het bedevaartsoord. Ze boden bescherming tegen alle mogelijke onheil. De pelgrimsampule kon ook op de kledij gespeld worden of rondom de nek gedragen worden op de terugweg naar huis. Bij thuiskomst kon de ampule een mooie plaats in huis krijgen.”

“Gezien de ampule meer metaal bevat dan de insigne wordt vermoed dat de ampules behoren tot de meer gegoede (rijke) burgers van de maatschappij. De eerste gevonden ampule heeft het wapenschild van Utrecht op één van de zijden en kan makkelijk gerelateerd worden aan de stad Utrecht. De tweede bevat een dubbelkoppige adelaar en bloem en is vermoedelijk afkomstig uit Neuss (Duitsland).”

Op de vraag of er een verband is tussen de vondsten en het verhaal van de familie Blanckx, antwoordt Els: “De complete potten en de ampules dateren allen uit de 15^de eeuw. Ook de zegelstempel - die we vorig jaar gevonden hebben - dateert uit de 15^de eeuw. Gezien de ampules mogelijk kan toegeschreven worden aan de rijkere lagen in de maatschappij vermoeden we dat de ampules bij de familie Blanckx behoren die deze hebben meegebracht van een bedevaartstocht of van een zakenreis naar Utrecht en Neuss om op deze manier een veilige en behouden terugreis te garanderen.”